Bioscoopbezoek
Gett: the divorce of Viviane Amsalem
Hieronder volgt een analyse van de film Gett: the divorce trial of Viviane Amsalem. Deze film heeft in 2015 als buitenlandse inzending een Golden Globe gewonnen. De film is het derde deel van een trilogie. Ronit Elkabetz, die ook de hoofdrol speelt, heeft de film samen met haar broer Shlomi geregisseerd. Ik heb de film op 10 februari 2016 bekeken tijdens een projectweek van één van mijn kinderen in het secundair onderwijs waar ook ouders voor waren uitgenodigd.
Gett (Hebreeuws voor 'echtscheidingsbeschikking') is het laatste deel van een trilogie rond het fictieve personage Viviane Amsalem, geschreven en geregisseerd door Ronit Elkabetz (die ook de hoofdrol speelt) en haar broer Shlomi. Haar huwelijk was het onderwerp van To Take a Wife (2004) en de relatie met haar familieclan stond centraal in Shiva (2008). De film heeft me vanaf het begin direct geïntrigeerd. Zonder voorkennis van de eerste twee films voelde ik de confrontatie met een totaal andere cultuur. Viviane wil scheiden van haar man, maar het huwelijk bestaat in de Israëlische wetgeving niet als verbintenis tussen individuele burgers, maar alleen als een religieus contract ter glorie van het jodendom. Alleen wanneer de man aantoonbaar faalt als echtgenoot, is het de man die bepaalt of er wordt gescheiden. En het wordt in de film heel duidelijk dat hij dat niet wil.
De film duurde bijna twee uur, maar in vertelde tijd duurde de rechtzaak ruim vijf jaar. Al die tijd merkte ik de verbetenheid bij Viviane om vooral vol te houden in haar strijd om het morele gelijk. Een strijd waarin een vrouw in Israël terechtkomt wanneer ze haar persoonlijk vrijheid zoekt. Al die tijd speelde het verhaal zich af binnen de vier muren van de rechtbank. In een andere film zou ik al zijn afgehaakt, maar bij deze film niet. Dat kwam vooral door de ijzersterke dialogen waardoor de focus op de personages gericht bleef. Het decor is kaal en de camera zoomt soms in op kleine details: oogcontact tussen Viviane en haar man, de vrouwelijke uitstraling van Viviane, de verzuchting bij de rechters en het ongenoegen bij de advocaat van Viviane.
Opvallende zaken tijdens de film vond ik het machtsvertoon van de rechters. Met z´n drieën zitten ze naast elkaar op een verhoging achter een brede tafel. Op die manier kijken ze neer op de mensen die voor hen staan in de zaal. De positionering van de rechters geeft de hiërarchie in de zaal aan. Toch wordt duidelijk dat Elisha de echte macht heeft, omdat hij al lange tijd de rechtsgang tegenhoudt. Ook merkte ik verbitterdheid van alle jaren die Viviane met Elisha heeft doorgemaakt. Rabbi Shimon, de advocaat van Elisha (haar man) blijft opmerkingen plaatsen over de rustige houding van Elisha tegenover haar temperament. Wat ik sterk vond, is haar opmerking dat de aandacht van mensen
altijd uitgaat naar de persoon die schreeuwt en dat de persoon die vergif fluistert onschuldig lijkt te zijn. Ze wil zo nog eens benadrukken wat voor iemand Elisha al die jaren al is. Rabbi Shimon hoort haar aan en benadrukt dat ze recht heeft om niet meer met Elisha te willen zijn, maar dat het niet haar keus is.
Tijdens de film wisselen Viviane en Elisha hun taal af tussen het Hebreeuws en het Frans. Ik heb veel bewondering gekregen voor Viviane die als Israëlische vrouw al die tijd vol moet houden om haar gelijk te krijgen in een tegenwerkende cultuur. Haar schreeuw om aandacht wordt afgewisseld met gevoelens van onmacht en ongeloof over de gang van zaken. Het druipt van het doek af. Aan het eind van de film, wanneer het lijkt of er nooit een eind aan de rechtszaak zal komen, zegt Elisha onder vier ogen dat hij eindelijk de echtscheiding aan haar zal geven. In ruil daarvoor wil hij dat Viviane zich niet aan een andere man zal binden. Ze geeft toe, want ze merkt dat het al die tijd de reden is geweest van zijn weigering. Hij wil haar met niemand delen. Het laatste beeld is gericht op haar voetstappen naar de zaal waar ze haar vrijheid eindelijk na al die jaren zal terugkrijgen.
Een bijzondere film met een prima casting.
www.goldenglobes.com. (2016). Opgeroepen op 12 februari 2016 van golden globe awards: https://www.goldenglobes.com/film/gett-trial-viviane-amsalem
www.imdb.com. (2016). Opgeroepen op 12 februari 2016 van Gett: https://www.imdb.com/title/tt3062880/